Eczacılık Fakültesini tercih etmeli miyim? -1-

Üniversite tercihlerinin tamamlanmasına 3 gün kaldı. Bize yansıyan sorulardan anlaşılıyor ki Eczacılık Fakültesi'ni seçmeyi düşünen öğrenciler, önceki yıllara oranla sanki bir kararsızlık yaşıyor. Son yıllarda sektörde yaşananlar, öğrencileri tedirgin etmiş gibi.. Bir ışık tutmaya çalıştık dilimiz döndüğünce..

Başlıktaki sorunun kestirme cevabı "Mesleği gerçekten seviyorsanız evet" tir. Bazı meslekler vardır ki sevmeden yapılmamalıdır zaten. Eczacılık da bu mesleklerden birisidir. Gerçekten sevmiyorsanız, sizin için özel bir anlamı yoksa açıkçası oturun bir kere daha düşünün.   

Öncelikle bu konuda kendinize son derece dürüst bir cevap vermelisiniz. Soru şu olmalı: "Eczacılık Fakültesini neden seçiyorum/istiyorum?"

Olası cevaplarınız "Eczacılık mesleğine özel bir ilgi duymak", "Kazancının iyi olduğunu düşünmek", "İtibarlı meslek olarak görmek" ve "Diğer.." olabilir.   

Eczacılığa ilgi duymak, itibarlı meslek olarak görmek, bu alanda akademik kariyer yapmayı planlamak ve "diğer" başlığının altına sıralanabilecek her şey için, ayrıca söylenecek bir söz yoktur. Samimi düşünceniz bu yönde ise bizce de yapılması gereken inandığınız yolda yürümeniz, varsa tutkunuzun peşinden gitmenizdir..

Yok eğer öncelikli konu para, yani "Kazancının iyi olduğunu" düşünmek ise işte bu konunun üzerinde durmak lazım.        

Bu arada; konuyu derinleştirmeden peşinen şunu belirtelim de sonra niza çıkmasın. Bu yazı bilimsel bir iddiası olan bir inceleme yazısı değil; öğrenci okurlarımızdan yansıyan sorulara karşı dilimizin döndüğünce mevcut durumu anlatmaya çalıştığımız bir sohbet yazısıdır.  

Konuya dönersek, açık gerçek şudur, bilineni tekrarlamış olalım:

Yakın zamana kadar eczacı denince akla gelen öncelikli imaj, serbest eczacıdır. İyi para kazandığı düşünülen eczacı da budur, Yani eczane sahibi eczacı.. Özenilen budur.

Bakalım günümüzdeki gerçek öyle mi?

Bir kere artık öyle isteyenin istediği yerde eczane açtığı devir bitti. Artık kimin nerede eczane açacağına devlet karar veriyor.

Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu'nun (TİTCK) Eczacı Yerleştirme Sistemi (EYS) dediği bir sistemi var. İkiydi yakın zamanda üçe çıktı; yılda 3 defa hangi ilin hangi ilçesine kaç eczane açılacağına ilişkin kontenjanları açıklıyor. Talip olan eczacılar başvuruyor. Bir örnek verelim:

Bu yılın ilk EYS başvurusu 23 Mayıs'ta tamamlandı. Kaç eczacı yerleştirildi, daha açıkçası kaç eczacıya eczane açma izni verildi dersiniz? Söyleyelim 14, yazıyla da yazalım "On dört". Oysa açılan kontenjan iki binden fazla. Görünen o ki eczacılar devletin eczane ihtiyacı var diye gösterdikleri yerlerde eczane açmaya pek istekli olmadılar.

Bunun başlıca nedeni, eczane eksiği olan ilçelerin büyük çoğunluğunun doğu ve güneydoğu illerinin elverişsiz köşelerinde olmasıdır. Yani bu önerilen yörelerde iyi para kazanmak bir yana, yalın haliyle "para kazanmak" bile güç. İsterseniz buna "Eczacıların şark hizmeti" de diyebilirsiniz. Zaten yönteme takılan isim de böyleymiş, kulağımıza gelen..

Eczacı Yerleştirme Sistemi fakülte kaydını 2012'den sonra yaptırmış tüm öğrenciler için geçerli, bu yıl kaydını yaptıracak öğrenciler için tabii ki geçerli.

Ayrıca "Serbest eczane açmak veya serbest eczanelerde mesul müdür olarak çalışmak isteyen bir eczacı, en az bir yıl müddetle hizmet sözleşmesine bağlı olarak mesul müdür eczacı ile birlikte serbest eczanelerde yardımcı eczacı olarak çalışmak zorundadır." diyen yasa maddesini de unutmayalım.

Şöyle bir hesap da yapılabilir.

Yasal düzenleme 2012 yılında yapıldı. Dolayısıyla 2012 yılı ve öncesi girişliler nüfus sınırlamasına bağlı olmaksızın eczane açma hakkına sahip.

Ancak mevcut eczacılık fakülteleri her yıl yaklaşık 2.000 yeni öğrenci alıyor. An itibariyle 2013 ve sonraki yıllarda eczacılık fakültelerine kaydolan öğrenci sayısı yaklaşık 6.000. Bu yıl kayıt olacak olan öğrenciler ile birlikte oldu size 8.000.. Eczacı stokunun önümüzdeki eğitim süresi olan 5 yıl içinde eritilmemesi halinde bu gün fakülteye kayıt olacak öğrencilerin 5 yıl sonraki rakip sayısıdır bu.. Ayrıntıya girmeyelim en azından bu..

Bu arada mezun olan 2011 ve 2012 girişli öğrencilerin, yasanın verdiği istisna maddesi uyarınca, EYS dışında yaklaşık 4.000 dolayında yeni eczane açma potansiyeli oluşturduğunu da hesaba katmak gerek.

Eczane açamayan ne yapacak oraya geleceğiz ama önce şu kontenjan meselesine yakından bakalım.

Kontenjan neye göre belirleniyor?

Adına nüfus kriteri de deniyor. 12.04.2014 tarih ve 28970 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan Eczacılar ve Eczaneler Hakkında Yönetmelik'in ünlü 8. maddesi şöyle:

MADDE 8 – (1) Serbest eczane sayıları, ilçe sınırları içindeki nüfusa göre en az üç bin beş yüz kişiye bir eczane olacak şekilde düzenlenir.

Kabaca özetlersek o ilçedeki nüfus sayısı 3.500'e bölünerek o ilçede olması gereken eczane sayısı belirleniyor. Bulunan rakam mevcut eczane sayısından büyükse aradaki fark kadar yeni eczane kontenjanı açılıyor.

Bu maddenin öğrenci için anlamı şudur: Rakamlara boğmadan "acı gerçeği" söyleyelim. Günümüz koşullarında yeni bir eczacılık öğrencinin para kazandıracak önemli merkezlerde eczane açma ihtimali, ortalama bir insanın iş yaşamı süresine sığmıyor. Çok beklersiniz.. Artık hangi anlamda alırsanız..    

Yerleştirme puanından filan hiç bahsetmeyelim. Hani şu hizmet puanından hareketle hesaplanan yerleştirme puanı ki eczane açma önceliklerini belirliyor.

Hedefi serbest eczacılık olan öğrencilerin geçmek zorunda oldukları süreç böyle.

Bu arada başka bir gelişme daha var. Eczacılık fakültelerine girmek önümüzdeki yıldan itibaren daha zor olacak. Çünkü eczacılık fakültelerine de "Taban başarı puanı sıralaması" yöntemi geliyor.

Yarın sabah:

Taban başarı puanı sıralamasına merhaba..

Eczacıların diğer istihdam alanları..

Eczacılıkta uzmanlık yasası ne getiriyor?

İkinci eczacılık dedikleri..