Kanun No  : 6197
Kabul Tarihi: 18/12/1953

Birinci Bölüm

Eczacılar

Madde 1 — Eczacılık, eczane, ecza deposu, ecza dolabı, galenik, tıbbi ve ispençiyari mevat ve müstahzarat lâboratuvarı veya imalâthanesi gibi müesseseler açmak ve işletmek veya tıbbi ve ispençiyari müstahzarat ihzar veya imal etmek veyahut bu kabil resmî veya hususi müesseselerde mesul müdürlük yapmaktır.
Madde 2 — Türkiye Cumhuriyeti hudutları içinde eczacılık yapabilmek için aşağıdaki vasıfları haiz olmak şarttır:
A) Türk vatandaşı olmak;
B) Türkiye Eczası Mektep veya fakültelerinden diplomalı olmak veya yabancı memleketlerdeki eczacı mektep veya fakültelerinden diplomalı olup da 3 üncü madde gereğince ilmî hüviyetini ispat etmiş veya İmtihanı kazanmış olmak;
C) Diplomaları Sağlık ve Sosyal Yardım Vekâletince tescil edilmiş olmak;
D) Bu kanunun 4 üncü maddesinde yazılı hallerden biri bulunmamak.
Madde 3 — Yabancı memleketlerdeki eczacı mektep veya fakültelerinden diplomalı olan Türk vatandaşı eczacılar Türkiye'de sanatlarını yapabilmek için:
A) Program ve tahsil müddeti bakımından Türkiye Eczacı Mektebi Veya fakültelerine muadil olan yabancı eczacı mektep veya fakültelerinden diplomalı iseler eczacı mektebi veya fakültelerince teşkil edilecek bir jüri önünde ilmi hüviyetlerini ispat etmeye;
B) Tahsil müddeti Türkiye Eczacı Mektebi veya fakültelerinin tahsil müddeti kadar olmakla beraber tahsil progamlarında Türkiye Eczacı Mektebi veya fakültelerinin derslerinden bazıları bulunmıyan veya bulunmakla beraber daha az bir müddet içinde okutulan veya müddet az olduğu halde tahsil programı aynı olan yabancı memleketler eczacı mektebi veya fakültelerinden diplomalı iseler aynı şekilde kurulacak bir jüri önünde eczacı mektebi veya fakülteleri tarafından ayrıca tesbit edilecek bir programa göre imtihan vermeye;
C) Gerek tahsil müddeti ve gerek tahsil programları Türkiye Eczacı Mektebi veya fakültelerinin müddet ve programlarından eksik olan yabancı memleketler eczacı mektebi veya fakültelerinden diplomalı iseler eksik kalan müddet ve programlanın Türkiye'de tamamladıktan sonra (B) bendinde bildirilen imtihanı vermeye; Mecburdurlar.
Sağlık ve Sosyal Tardım Vekâletince bu gibilerin diplomaları ancak ilmî hüviyetin ispatından veya imtihanın kazanılmasından sonra tescil olunur.
Madde 4 — Aşağıda yazılı haller eczacılık yapmaya mânidir:
A) Yüz kızartıcı bir suçla mahkûm edilmiş olmak;
B) Alelıtlak üç sene ve daha fazla ağır hapis veya beş sene ve daha fazla hapis cezasiyle mahkûm olmak;
C) Meslekî bir suçtan bir sene ve daha ziyade hürriyeti bağlayıcı bir ceza ile mahkûm olmak veyahut eczanesinde imal, ihzar veya tertip edilen ilâçlarla sattığı müstahzarlar veya sair eczayı tıbbiyede sanatım kötüye kullanmak suretiyle işlediği bir suçtan dolayı beş sene içinde iki defa mahkeme karariyle meslek ve sanatının tatili cezasiyle mahkûm edilmiş olmak;
D) Başka memleketlerde sanatını icradan menedilmiş olup bu muamelenin haklı olduğu İcra Vekilleri Heyetince kabul edilmiş olmak;
E) Sanatını yapmasına mâni iyileşmez bir hastalığı bulunmak;
F) Sanatım yapmasına mâni olacak derecede iki gözü rüyetten mahrum olmak.
Madde 5 — Eczane açmak istiyen, yahut eczanesini satmak ve yahut başka bir yere nakletmek istiyen eczacı bir istida ile Sağlık ve Sosyal Yardım Vekâletine ve yahut alâkalı sağlık ve sosyal yardım müdürlüğüne ve yahut mahallî Hükümet tabipliğine müracaat eder. Yemden eczane açmak istiyenler aşağıda yazılı vesikaları da birlikte verirler:
A) Tasdikli nüfus kâğıdı sureti;
B) Tasdikli diploma sureti;
C) Hal tercümesi;
D) Mahkûmiyeti bulunmadığına dair adlî vesika;
E) Sanat yapmasına mâni iyileşmez bir hastalığı veya rüyetten mahrumiyeti bulunmadığına dair rapor;
F) Dört aded fotoğraf.
Tamamlanan evrak üzerinde Sağlık ve Sosyal Yardım Vekâleti tarafından yapılacak tetkikat neticesinde en geç 30 gün zarfında ruhsatname tanzim ve tebliğ olunur.
Madde 6 — Eczacılar aşağıdaki hallerde sanatlarını icradan menedilerek kendilerine verilmiş olan ruhsatnameler Sağlık ve Sosyal Yardım Vekâletince daimi olarak geri alınır :
A) Ruhsatname almak için ibraz edilen evrakın hilafı hakikat olduğu ve bidayeten eczacılığa mâni bir halin bulunduğu resmen tahakkuk ederse;
B) 4 üncü maddedeki haller vukubulursa.
Madde 7 — Bir eczacı almış olduğu müsaadeden sarfınazar eder veya iflâsına yahut hacrine hükmolunur veya vefat eylerse ruhsatname sakıt olur.
Madde 8 — Vefat eden veya hacredilen veya meslek ve sanatının icrasından mütevellit devamlı maluliyete duçar olan bir eczane sahibinin karısı veya kocası veya çocukları varsa eczanenin bunlar hesabına bir mesul müdürün idaresi altında işletilmesine Sağlık ve Sosyal Yardım Vekâletince ruhsat verilir. Bu suretle verilecek ruhsatnamelerden Harçlar Kanunununa» göre harç alınır.
Madde 9 — A) Bir eczanenin mesul müdür tarafından mahcur namına idare edilmesi hacredilen eczacı hakkındaki hükmün ref'ine veya kendisinin vefatına;
B) Sanatın icrasından mütevellit maluliyet dolayısiyle bir eczanenin mesul müdür tarafından idaresi malûl eczacının ölümüne; Kadar devam eder. Ölen bir eczacının karısı veya kocası veya çocukları namına mesul müdür tarafından idaresi (5) seneyi geçemez. Şu kadar ki; ölen eczacının çocuğu bu müddetin hitamında reşit değilse reşit oluncaya ve eczacı mektebine veya fakültesine girdiği takdirde bu tahsili bitirinceye kadar devam eder.
Madde 10 '— Vefat eden eczacının vârisleri arasında, karı, koca veya çocuk yoksa eczane bunların haricindeki mirasçılar tarafından nihayet bir sene zarfında tasfiye edilir.
Bu müddet içinde eczanenin bir mesul müdürle idaresi mecburidir.
Madde 11 — Bir eczaneyi devir veya satın alan kimse eczane açmak için bu kanunda yazılı şartları haiz olduğu takdirde, namına ruhsatname verilir.
Bu satışlar Hükümet tabibinin huzuriyle ve noterlikçe yapılır.
Madde 12 — Devredilen veya satılan bir eczanede bulunan uyuşturucu maddelerin satış ve devir muamelesinin mahallin en yüksek sağlık âmirine bildirilmesi ve istenilen malûmatın verilmesi mecburidir.
Madde 13 — Bir eczacı eczanesini kapatmak veya nakletmek veya eczanesinin unvanını değiştirmek isterse bir ay evvel mahallin en yüksek sağlık âmirine haber vermeye mecburdur.
Madde 14 — Aşağıdaki bentlerde gösterilen hususi eczanelerle ecza dolaplarının açılmasına mahallin sağlık ve sosyal yardım müdürlüğü tarafından usulü dairesinde müsaade verilir ve keyfiyet Vekâlete bildirilir :
A) içindeki hastalara ilâç vermiye mahsus hastane ve buna benzer müesseselerin eczaneleri;
B) Yalnız fakirlere parasız ilâç verip hiçbir suretle para karşılığı reçete ile ilâç imal- etmeyen belediye ve hayır cemiyetlerinin eczaneleri;
C) Eczane bulunmıyan yerlerde (Resmî veya serbest) eczacılar bulunmadığı takdirde, resmî veya serbest tabiplerin veya kendi şubeleri dâhilinde ilâç veren veterinerlerin ecza dolapları;
D) Eczanesi bulunan merkezlerden 10 kilometre uzak olup da müstahdemlerine ilâç verilmesine lüzum görülen ziraat işletmeleri veya çiftlik veya sanayi müesseseleri ve mümasili teşekküllerin sahiplerinin ecza dolapları.
A) ve (B) bentlerinde yazılı hususi eczanelerin bir diplomalı mesul müdür eczacının idaresinde bulunması şarttır. Bu takdirde mesul müdürlere ait müsaade veya ruhsatname Sağlık ve Sosyal Yardım Vekâletince verilir.
(D) bendinde yazılı çiftlik ve müesseselerde ecza dolabının açılması, ancak o mahallerde ecza dolabının mesuliyetini deruhde edecek bir eczacı veya tabibin bulunmasına bağlıdır.
Madde 15 — Serbest eczane bulunmıyan yerlerde bu kanunla gösterilen umumi hükümlere tevfikan mesul müdür bulundurmak şartiyle belediye veya özel idareler eczane açabilirler .
Madde 16 — 14 üncü maddenin (C) bendindeki ecza dolapları ile 15 inci maddede yazılı eczaneler hakkında verilen müsaade bu mahallerde bir serbest eczanenin açılması halinde kendiliğinden hükümsüz kalır ecza dolabı ve eczane kapatılır.
Resmî ve Devlete bağlı teşekküllere ait eczaneler, bu mahallerd: serbest eczane bulunmadığı takdirde bedeli mukabilinde halka ilâç sat" maya veya tertip etmiye mezundur.
Madde 17 — Memur veya asker olan kimse eczane açamaz ve bir eczanenin mesul müdürlüğünü yapamaz.
Ancak tek eczaneli yerlerdeki eczanelere üç ayı tecavüz etmeyen ne zareti bu kayıttan müstesnadır.
Bir eczane sahibi olup da askerlik hizmetini yapmak üzere silâh altına davet edilen veya mebus veya belediye reisi seçilen eczacılar bu va zifeleri devam ettiği müddetçe eczanelerini bir mesul müdür marifetiyle idare edebilirler.-
Madde 18 — Bir eczacının birden fazla eczane açması veya mesul müdürlüğünü üzerine alması yasaktır.
Madde 19 —. Bir eczane sahibi eczanesi dışında ilâç tertip edemiyeceği ve mesleki dışında bizzat ticaret yapamıyacağı gibi öğretmenlikten ve seçimle elde edilen vazifelerden başka bir iş de kabul edemez.

İkinci Bölüm

Eczaneler

Madde 20 — Eczane binalarının kaç kısımdan mürekkep olacağı ve lâboratuvarların vasıf ve şartları ve içerlerinde bulunması lâzımgelen alet ve saire ve eczanenin dahilî hizmetleri Sağlık ve Sosyal Yardım Vekâletince tâyin ve tesbit olunur.

Üçüncü Bölüm

Ecza ve kimyevi maddeler

Madde 21 — Müesseselerde bulundurulan Türk kodeksine dâhil ecza ve kimyevi maddeler Türk kodeksinde yazılı vasıf ve şartları haiz olacaktır.
Madde 22 — Ambalajları açılmış tıbbi ecza ve kimyevi maddelerin sâf olmamalarından ve iyi muhafaza edilmemelerinden eczane, ecza deposu ve lâboratuvar sahipleri ve mesul müdürleri mesuldür.
Madde 23 — Zehirli ve müessir eczanın muhafazası ve müstehlike satışı bu husustaki kanun ve mevzuata göre yapılır.
Madde 24 — Reçete mukabilinde verilmesi meşrut olan ilâçların reçetesiz verilmesi ve zehirli ve müessir maddelerin eczanelerde toptan satılması yasaktır.
Madde 25 — Eczaneye imâl edilmek üzere bırakılan reçetelerin tadil veya tağyir edilmeden yapılması meşrut olup ilâçlarm ve reçetelerin (Fiyatları üzerinde yazılmak suretiyle) alıcıya verilmesi Sağlık ve Sosyal Yardım Vekâletince tesbit ve ilân olunacak esaslara göre yapılır. Eczanelerde hazırlanan reçetelerin ilâçlarında görülecek hata ve saireden doğrudan doğruya eczanenin mesul müdürü sorumludur.
Eczacılar muhteviyatında yanlışlık olduğundan şüphe ettikleri reçetelerle kodekste yazılı miktarlardan fazla eczayı ihtiva edip altı iki çizgi ile çizilerek ayrıca imza edilmiş olmıyan reçeteleri müdavi tabip ile temas etmeden imal edemezler.
Ancak müdavi tabip ile temas imkânı bulunmıyan hallerde reçeteyi kodekste yazılı âzami miktarlara göre yapmakla beraber keyfiyeti mahallin en yüksek sağlık âmirine bildirirler.
Madde 26 — Eczanelerde günlük reçetelerin kaydına mahsus Sağlık ve Sosyal Yardım Vekâleti tarafından verilen örneğe uygun olarak bastırılacak, mahallî sağlık amirliğince yaprak adedleri tasdik edilmiş ve mühürlenmiş, bir defter tutulur. Bu defterlerin beş sene müddetle muhafazası mecburidir.
Madde 27 — Tabip veya veteriner hekimin adres ve diploma numarasını açık olarak göstermeyen, resmî veya hususi hastane, sağlık merkezi, dispanser ve poliklinik yapan benzeri müesseselerin başlık ve poliklinik numarasını taşımıyan, okunması güç, şifreli yahut kodekste yazılı dillerden başka dille yazılmış reçeteler imal ve ihzar olunamaz.
Madde 28 — Eczanelerde eczacılık ve ziaatte kullanılan kimyevi maddelerle sıhhi malzeme, alâtı tıbbiye ve tuvalet eşyasından maada eşyanın müşteıiye satılmak maksadiyle bulundurulması yasaktır.
Madde 29 — Âcil tedavide kullanılan ve Sağlık ve Sosyal Yardım Vekâletince tâyin ve tesbit olunan maddelerin piyasada mevcut olduğu takdirde eczanelerde bulundurulması mecburidir.

Dördüncü Bölüm

Teftiş

Madde 30 — Eczanelerle ecza depolan, ecza ticarethaneleri ve ecza imalathaneleri ve lâboratuvarları Sağlık ve Sosyal Yardım Vekâletinin murakabesi altında olup her zaman teftişe tabidirler.
Bunların senede en az iki defa teftişi mecburi olduğu gibi lüzum görüldüğü sair zamanlarda dahi teftiş olunur.
Madde 31 — Teftiş, sağlık müfettişleri veya sağlık müdürleri ve yahut Sağlık ve Sosyal Yardım Vekâleti veya müdürlüğünce tensip edilecek resmi tabipler tarafından yapılır.
Madde 32 — Teftişe memur olarak müesseseye gelen ve hüviyetlerini ispat eden salâhiyet sahibi memura ecza müessesesinin her tarafını ve defterlerini ve alet ve edevatı ile ilâçlarını göstermeye ve teftişe mütaallik olarak istenilen bütün malûmatı vermeye müessese sahibi veya mesul müdürü mecburdur.
Madde 33 — Müfettiş veya salâhiyet sahibi memur tarafından teftiş esnasında görülen bozuk, mağşuş veya gayrisâf ecza ve kimyevi maddeler imha ve bir zabıt varakası yapılarak teftiş varakasına raptolunur. Ancak bu nevi eczanın imhasına eczacı tarafından itiraz edilirse bu gibi maddelerden alınacak üç nümune eczacı ve teftişi yapan memur tarafından beraberce mühürlenerek bir nümune eczane veya lâboratuvarda bırakılır, diğer ikisi resmî bir tahlil müessesesine gönderilir. Eczacının bu muameleden kaçınması halinde de keyfiyet bir zabıtla tesbit olunur. Aynı maddenin geri kalan kısmı mühürlenerek imhası tehir ve kullanılması tahlil neticesine kadar menedilir ve teftiş varakasına kaydolunup keyfiyet Vekâlete bildirilir. Resmi tahlil müessesesinden alınacak cevaba göre karar vermek Sağlık ve Sosyal Yardım Vekâletine aittir. Teftişi yapan memur bazı maddelerin bozuk, mağşuş ve gayrisâf olduğundan şüphe ederse aynı suretle muamele yapar.
Madde 34 — Teftişten dolayı vâki olacak şikâyetlerin mercii Sağlık ve Sosyal Yardım Vekâletidir.

Beşinci Bölüm

Müteferrik hükümler

Madde 35 — Hastalık ve sair mazeretlerle eczanesinden ayrılan bir eczacının bu ayrılış müddeti 24 saati tecavüz ettiği takdirde mahallin en büyük sağlık âmirine bir yazı ile haber verilir. Ayrılış müddeti on beş güne kadar devam edecekse ikinci eczane bulunmıyan yerlerde eczaneye; varsa resmi eczanenin eczacısı, yoksa mahallin serbest tabibi, bulunmadığı veya kabul etmediği takdirde muvaf akatleriyle Hükümet veya belediye tabibi nezaret eder. Aksi takdirde eczane kapatılır. İkinci bir eczane bulunmıyan yerlerde mesul müdür tâyini kabil olmadığı takdirde eczane kapalı kalır. Ayrılış müddeti on beş günden fazla sürecekse eczane açık bırakılmak istenildiği takdirde Sağlık ve Sosyal Yardım Vekâletinden izin almak ve bir mesul müdür tâyin etmek mecburidir.
Madde 36 — Tabiplerin tertip ettikleri reçeteleri hazırlamak ve muhteviyatlarını müracaat sahiplerine temin etmek üzere birden fazla eczanenin bulunduğu yerlerdeki eczanelerin gece ve pazar nöbetleri, mahallin en yüksek sağlık âmirinin tensibiyle halkın ihtiyacını temin edecek surette tanzim olunur.
Gerek nöbet ve gerekse tatil zamanları için verilecek emirlere eczacıların tabi olması mecburidir.
Madde 37 — Tabiplerin; eczanelerde hasta kabul etmeleri yasaktır. Ancak kaza ve âni bir tehlikeye uğrayarak eczaneye gelen veya getirilen kimselerin ilk tedavisinin yapılması caizdir.
Madde 38 — Her eczacı eczanesi mıntakası içindeki mahallerde oturan ve tababet yapan tabiplerin isim ve adresleriyle hangi saatlerde muayenehane veya evlerinde bulunduklarım gösterir mahallin sağlık amirlerince tertip edilmiş bir listeyi eczane içinde halkın görebileceği bir mahalle asmaya mecburdur.
Madde 39 — Eczanelerde İhzar edilen reçetelerde yazılı ilâçların fiyatlarım tesbit için en geç bir sene zarfında Sağlık ve Sosyal Yardım Vekâletince bir tarife yapılarak usulü dairesinde ilân edilir . Bu tarifeler en az senede bir defa tetkik edilerek lüzum görülürse tadil ve aynı şekilde ilân olunur.
İlaç fiyatları hakkındaki şikâyetlerin tetkiki Sağlık ve Sosyal Yardım Vekâletine aittir. Yapılan tetkik sonunda tarife üstüne çıktığı anlaşılanlara yazılı İhtar yapılır. İki yazılı ihtara rağmen bu hareketlerine devam eden eczacılar hakkında mahkemece 44 üncü madde hükmü tatbik olunur.

Altıncı Bölüm

Cezalar

Madde 40 — Bu kanunda yazılı usullere uygun olarak ruhsatname almaksızın birinci maddede saydı yerleri açanlar üç aydan bir seneye kadar hapis ve 500 liradan 5 000 liraya kadar ağır para cezasiyle cezalandırılır. Eğer fiil eczacılık yapmak hakkını haiz olmıyanlar tarafından işlenirse hapis cezası altı aydan ve para eczası da 1 000 liradan eksik olamaz. Her iki halde de mahkeme kararına hacet kalmaksızın bu gibi yerler mahallin en yüksek sağlık âmiri tarafından derhal kapatılır.
Madde 41 — Bu kanunun 1 inci maddesinde sayılan yerlerde ambalajsız veya ambalajı açılmış olarak bozuk veya zamanı geçmiş veya mağşuş veya gayrisâf ilâç ile ambalajlı olsa bile zamanı geçmiş ilâç, bulunduğu takdirde bunlar müsadere ve imha edilmekle beraber bu yerleri bizzat idare eden eczacı ile bu kanunda y a z ı l ı sebeplerle eczacının bulunmaması halinde bu yerlerde mesul müdürlük vazifesini ifa edenler (200) liradan (500) liraya kadar ağır para cezası ile cezalandırılır. Yukarda yazdı halin tekerrürü takdirinde eczacı ile varsa mesul müdürü bir aydan bir seneye kadar hapis ve (300) liradan (1 000) liraya kadar ağır para cezası ile cezalandırılır ve müessese bir aydan bir seneye kadar kapatılır.
Madde 42 — Bu kanunun 1 inci maddesinde sayılan yerlerde ilâç halinde ihzar, imal veya tertip edilmemiş olan bozuk veya mağşuş ecza ve kimyevi maddeler bulunduğu takdirde, bunların hepsi müsadere ve imha edilmekle beraber bu yerleri bizzat idare eden eczacı ile bu kanunda yazdı sebeplerle eczacının bulunmaması halinde bu yerlerde mesul müdürlük yapanlar (100) liradan |(1 000) .liraya kadar ağır para cezası ile cezalandırılır.
Yukarda yazılı halin tekerrürü takdirinde hükmedilecek para cezası (500) liradan aşağı olamaz. Ayrıca müessesenin bir aydan bir seneye kadar kapatılmasına da karar verilir.
Madde 43 — Zehirli veya kimyevi maddelerle tıbbi ecza ve müstahzarların müsaadesiz satılması yasaktır. Bunları müsaadesiz satan veya satmak üzere dükkânında bulunduranlar hakkında Türk Ceza Kanununun 409 uncu maddesi tatbik olunur ve bu gibi maddeler derhal müsadere edilerek o mahallin resmi hastanesine teslim edilir.
Ancak eczanesi bulunmıyan yerlere munhasır olmak üzere Sağlık ve Sosyal Yardım Vekâletince tesbit ve ilân edilecek müstahzarlar bu hükümden müstesnadır.
Madde 44 — Bu kanunda yazılı olan yasaklara ve mecburiyetlere muhalif hareket edenler kanunda ayrıca bir ceza gösterilmediği ve fiilleri Türk Ceza Kanununa göre daha ağır cezayı istilzam eylemediği takdirde 100 liradan 500 liraya kadar hafif para cezasiyle cezalandırılır.
Madde 45 — Eczaneyi işletmeye başladıktan sonra mazeretsiz olarak ve mücbir sebepler dışında eczanesi olan yerlerde 30 gün, olmıyan yerlerde 10 gün müddetle eczanesini kapalı bırakan veya teftiş sırasında görülen noksanların tamamlanması için yapılmış iki yazdı ihtara riayet etmiyen eczacılar 50 liradan 500 liraya kadar ağır para cezasiyle cezalandırılır.
Madde 46 — Eczacılar ve Eczaneler hakkındaki 964 sayılı kanunla buna zeyil 5320 sayılı kanunun hükümleri mülgadır.
Geçici madde 1 — 964 saydı kanunun 51 inci maddesinden istifade de eczanelerde hasta kabul ve muayene suretiyle icrayi tababet eyliyen doktorlar işbu kanunun yayım tarihinden itibaren bir ay içinde muayenehanelerini eczane dışına nakle mecburdurlar.
Geçici madde 2 — Lozan Sulh Muahedesine göre Türkiye'de eczacılık etmek müsaadesini almış olan eczane sahibi yabancı eczacılar bu kanun hükümlerine riayet etmek şartiyle sanatlarını icraya devam ederler.
Madde 47 — Bu kanun neşri tarihinde yürürlüğe girer.
Madde 48 — Bu kanun hükümlerini Sağlık ve Sosyal Yardım ve Adalet vekilleri yürütür.