Meslek standartlarının eczane çalışanlarına katkısı nedir?

Eczane Teknisyenleri Konfederasyonu Başkanı Aydın Dağ'ın açıklaması.

Meslek standartlarının tespit edilip yazılı kurallara bağlanmış olması her meslek mensubu için son derece önemli. Eczane çalışanlarının meslek standartlarının oluşturulması konusundaki son gelişmeleri Eczane Teknisyenleri Konfederasyonu Başkanı Aydın Dağ'a sorduk.

Önce konuyu hatırlayalım. Türk Eczacıları Birliği (TEB), önceki gün eczane çalışanlarının meslek standartlarının yeniden gözden geçirilmesi için görüş ve önerileri kabul etmeye başladığını duyurdu.

Duyuruda TEB ile Meslek Yeterlilik Kurumu (MYK) arasında 2009 yılında imzalanan Meslek Standardı Hazırlama İşbirliği Protokolü kapsamında yapılan çalışmalar hakkında kronolojik bilgi veriliyor ve zaman içinde sağlık sektöründeki meslek standardı hazırlama çalışmalarının ertelendiği kaydediliyordu..

Bu kez Sağlık Bakanlığı geçtiğimiz Haziran ayından itibaren konuyu yeniden ele almıştı. Böylece Eczane Teknik Hizmetleri (Seviye 5) ve Eczane Destek Hizmetleri Çalışanı (Seviye 3) için hazırlanan meslek standartları yeniden değerlendirmeye alınıyordu.

Standartlar daha önceki çalışma sürecinde görüşü alınan kurum ve kuruluşlara yeni bir değerlendirme için yeniden gönderilmişti. TEB de ilgili taraflara görüş bildirmeleri için çağrı yapıyordu.

Mesleğin tarifi ve içeriği

Meslek standardı belirleme çalışmasının, Eczane Destek Hizmetleri Çalışanı ve Eczane Teknik Hizmetleri Çalışanı için, genel olarak söylenirse eczane çalışanı için önemli bir mesleki gereklilik olduğu, TEB'in duyuru ekinde yayınladığı mesleki standart metinlerinde açıkça görülüyor.

Mesleki standartlar, karşılıklı olarak mesleki uyuşmazlıklar ve hakların tartışılması gereken bir platformda hukuki zemini de oluşturması açısından da ayrı bir önem taşıyor.

Basite indirgeyerek bir örneği şöyle verebiliriz. Diyelim ki soru şu olsun? Bir eczane teknik hizmetleri elemanı ne iş yapar?

Eczane Teknik Hizmetleri Elemanı (Seviye 5) Uusal Meslek Standardı belgesinin çalışma ortamı ve koşullar bölümünde şöyle yazıyor:

2.5. Çalışma Ortamı ve Koşulları

"Eczane teknik hizmetleri elemanının (Seviye 5) görev yeri serbest eczane veya hastane eczanesidir. Eczane teknik hizmetleri elemanı (seviye 5) temiz, düzenli, iyi aydınlatılmış ve doğası ve ilgili yürürlükteki mevzuat gereği hijyen koşullarına tam olarak uygun alanlarda iş gününü büyük çoğunluğunu hareket halinde ve hasta ve faydalanıcılarla iletişim içerisinde geçirir. Eczane içerisinde iş kıyafeti giymesi gereklidir.

Eczane teknik hizmetleri elemanı (seviye 5) eczacının ilaç tedariğine destek olmak gibi bireylerin sağlık durumlarını doğrudan etkileyecek yoğun dikkat gerektiren işlemler yürütür.

Gerekli hijyen kurallarına uymadığı taktirde hem kendisi hem de hasta/faydalanıcı için ciddi riskler oluşturma potansiyeli vardır. Hastalarla iç içe olma durumları enfeksiyon alma risklerini arttırmaktadır. Mesleğin icrası esnasında iş sağlığı ve güvenliği önlemlerini gerektiren kaza ve yaralanma riskleri bulunmaktadır."

Standartlar belgesinin 3. maddesi meslek profili başlığını taşıyor ki her eczane çalışanı bu bölüm özellikle okumuş olmalı. "Çalışanın görevi nedir, bu görevi yaparken hangi işlemleri yerine getirir, başarım ölçütleri nelerdir?" sorularının cevapları ayrıntıları ile açıklanıyor.

Konu eczane çalışanları olunca bu alandaki en üst sivil toplum kuruluşu olan Eczane Teknisyenleri Konfederasyonu Başkanı Aydın Dağ'ı aradık. Sorularımız ve aldığımız cevaplar şöyle oldu:

Aydın bey Eczane Çalışanlarının Meslek Standartlarını belirleme çalışmalarının geçmişi hakkında önce genel bir bilgi verir misiniz? Nasıl başladı, nereye gelindi?

Önce şunu söylemeliyim ki eczane çalışanlarının meslek standartlarının belirlenmesi önemli bir aşamadır. Eczane çalışanlarına meslek standardı kazandırma çalışmaları 1999 yılında derneklerin kurulmaya başlamasına dayanır. 

Bu standartları belirlemek için Sağlık Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı (Halk Eğitim Genel Müdürlüğü) ve Türk Eczacıları Birliği ile defalarca görüştük.

O zamanlar (2000-2006) ülkemizde Türk Standartları Enstitüsü vardı. Kurumla birçok kez görüşerek Eczane çalışanına ilk standartları kazandırdık ve mesleki görev tanımlarının temeli atılmış oldu.

Daha sonra (2007) Eczane Teknisyenleri Konfederasyonu, Sağlık Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı ve Türk Eczacıları Birliği ile mevcut eczane çalışanlarına eğitim protokolü (3 yıl geçerli) hazırlandı ve eğitimler başladı.

Daha sonra (2008-2009) Y.Ö.K Anadolu Üniversitesinde, Eczane Hizmetleri Bölümü açılıp örgün eğitime başlandı.

Konfederasyon olarak katkınız ne oldu?

Konfederasyon olarak mevcut gelişmeleri yakından takip ediyorduk. 2006 yılanda açılan Mesleki Yeterlilik Kurumunu 2007 yılında ziyaret ettik ve çalışmalarımızı anlattık. Daha sonra Kurum bizim mesleğimizle ilgili birçok diğer kuruluştan görüş istedi. Konfederasyon olarak da görüşümüzü ilettik 3. seviye için.

Meslek Yeterlilik Kurumu, ülkedeki bütün mesleklere ilişkin olarak Avrupa Standardını oluşturmak amacıyla çalıştığından çok yoğun hale geldi. Sağlıkla ilgili mesleki standart belirleme çalışmaları bir süre ertelendi.

Biz konuyu çok önemsiyoruz. Daha önce de 2003 yılında, Fransa, Almanya, Çek Cumhuriyeti, Belçika gibi ülkelerden eğitim örneklerini getirerek Sağlık Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığına sunmuştuk.

Bunun yanında Konfederasyon olarak 2013 yılında 15 meslektaşımı Almanya ve 15 meslektaşımız da Çek Cumhuriyetinde 1 ay süre ile hem teori hem de pratik eğitimlere katıldı. Diğer ülkelerdeki meslektaşlarımızın çalıma koşulları ve eğitimleri hakkında inceleme yaptı.

Bu çalışmaların Eczane Çalışanlarının iş yaşamına nasıl bir katkısı olacak?

Standartların yasal temele kavuşturulmasıyla bir nitelikli eczane çalışanı, gerekli herhangi bir platformda görev ve tanımını yasal olarak ifade edebilecek.

Meslek standardımızın 5. Seviyesi yasal olarak kabul edildikten sonra meslektaşlarım Avrupa’ya gittiklerinde bu diploma ve kurs bitirme belgeleri ile çalışma zeminine sahip olabilecekler.

Mesleğin Uluslararası Sınıflandırma Sistemlerindeki yeri (ISCO 08: 3213 Eczane Teknikerleri ve Yardımcıları ) artık tarif edilmiş oluyor.

Ülkemizde mesleklerini ifa ederken görev ve yetkilerini yasal çerçevede tarif edebilecekler. Çalışma ortamları ve bağlı olarak sosyal hakları netlik kazanmış olacak.  

Tüm tanımlardan sonra ekonomik olarak en alt ve en üst maaş belirleme gibi haklara sahip olacaklar.

Eczane Teknik Hizmetleri – Seviye 5 için tıklayınız 

Eczane Destek Hizmetleri – Seviye 3 için tıklayınız