Almanya'da fiyatlandırma ve geri ödeme sistemi..

TEB'in yayınladığı "Dünyada ne var ne yok" bülteninin Haziran sayısında yayınlandı.

Türk Eczacıları Birliği'nin (TEB), çıkardığı "Dünyada ne var ne yok" bülteninin Haziran sayısında, Avrupa Birliği Eczacılık Grubu'nun (PGEU) Ekonomik Bültenden alınan bir inceleme yazısı yer aldı.

Almanya'da ilaçların fiyatlandırılması ve geri ödeme konusunu işleyen yazıda hayli ilginç bilgiler var. Türkiye'de uygulanan sistemin diğer ülkelere göre yerini anlayabilmek için de ayrıca önemli. Yazı şöyle:

Almanya'da ilaçların fiyatlandırılması ve geri ödeme

Almanya'da sağlık sigortası hukuki bir zorunluluk. Alman nüfusunun %90'ı devletin resmi sağlık sigortasını kullanırken %10'ı özel sigorta şirketlerini kullanmaktadır. Resmi sigorta modelinin içerdiği mal ve hizmetler eyaletlerin insiyatifine bırakılmaksızın federal düzeyde belirlenmektedir. Özel sağlık poliçelerinin içeriği resmi poliçeye büyük oranda benzer olup poliçe modeline göre kapsamı daha dar veya daha geniş olabilmektedir.

Hangi ilaçların geri ödeme kapsamına alınacağı belirli ilaç kategorilerinin (OTC, hafif rahatsızlıklar için kullanılan ilaçlar, yaşam tarzına dair ilaçlar vs.) özel olarak kapsam dışına alınmasıyla kanunla belirlenir. Reçete başı 5 €'dan az ve 10 €'dan fazla olmamak şartıyla hastalar genellikle %10'luk bir müşterek sigorta payı öder.

İlaçlar referans fiyat kümelerine dahil edildiklerinde ve geri ödeme üst sınırına ulaşıldığında ise hasta ilacın piyasa değeri ile geri ödeme üst sınırı arasındaki farkı öder. Özel ve resmi sağlık sigortaları ayakta tedavinin %84'ünü karşılarken kalan %16'lık miktar müşterek sigorta payı veya OTC ilaçlar ile karşılanır. Yatan hasta tedavisinde kullanılan bütün ilaçlar sigorta tarafından karşılanır.

Almanya'da fiyatlandırma ve geri ödeme şu ilkelere göre düzenlenmiştir:

Özel olarak geri ödeme dışında bırakılmadıkça bütün reçeteli ilaçların geri ödemesi yapılır. Üreticiler ürünlerine istedikleri fiyatı belirlemekte serbesttir. İlaçlar terapötik olarak değeri ile aynı gruplarda toplanarak gruplandırılırlar ve en üst düzeyde geri ödemeye tabi olurlar. İlaçların fiyatlarını düşük tutmak için sigorta fonları 2007 yılından beri ihale ve sözleşme yöntemlerini kullanmaktadır.

2011 yılında yürürlüğe giren yeni ilaç piyasası kanunu ilacın ilk piyasaya sürümde serbestçe fiyatlandırılması, ancak sonraki 12 ay içinde ilacın ortaya koyduğu terapötik değere göre fiyatının karşılıklı müzakereler ile yeniden belirlenmesi ilkesini aynen korumuştur.

Terapötik değer

Eğer bir ilaç hizmet standartlarının ötesinde bir terapötik değer sunarsa, mukayese ve ulusal ilaç kurumu ile üretici firma arasında karşılıklı müzakereler ile bir geri ödeme miktarı belirlenir. Eğer ilaç fiyat standartlarının üzerinde bir terapötik değer sunamamışsa ilaç referans fiyat kümesine dâhil edilir. Diğer türlü, mukayese ile bulunan fiyatın üzerinde olmamak koşuluyla yeni fiyat müzakere ile belirlenir.

2016 yılında referans fiyat kümesindeki ürünler toplam reçetelerin %81'ine ve sosyal güvenlik kurumunun yaptığı toplam geri ödemenin %37'sine tekabül etmekteydi. 15 Ağustos 2017 tarihinden bu yana Almanya'da 150 ilaç geri ödeme müzakerelerine tabi tutulmuştur. Bunlardan 52'sinin

standart üstü terapötik fayda sağlamadığı, yine 52'sinin sağladığı, 46 ilacın ise hasta gruplarına bağlı olarak karma sonuçlar verdiği görülmüştür. 23 ilaç için müzakereler halen devam etmekte olup, 5 ilacın fiyatı ise hakem kuruluna devredilmiştir. 14 ilaç ise müzakere süreci tamamlanmadan piyasadan toplatılmıştır.

Müzakereler sonucu ilaçların fiyatları %2 ila %98 oranında düşmüştür. Bu fiyat düşürmelerinin sosyal güvenlik kurumunun ilaç harcamalarını %21 oranında azalttığı hesaplanmaktadır.