"OTC yasası bu kez hükümetin işine geliyor..

İstanbul Eczacı Odası Başkanı Semih Güngör ile OTC yasasını konuştuk. Her yönü ile.. Konu yine gündemde ve bu kez çok farklı dengeler var..

OTC,  genel tanımıyla tezgah üstü piyasa anlamına geliyor, eczacılık alanında ise reçetesiz satılan ilaç ve medikal malzemeyi tanımlamak için kullanılıyor. OTC yasası tam anlamıyla bir yılan hikayesi. Kaf dağının arkasından gelecek bir prens gibi. Adı var kendi yok. Son günlerde yine toplantılarda satır aralarında sözü edilmeye başlandı.  

Diğer yandan Aralık ayından bu yana eczaneler üzerinde sıkı bir denetim fırtınası esiyor. Sağlık Bakanlığı antibiyotik başta olmak üzere reçetesiz satılan ilaçlara deyim yerindeyse savaş açtı. Reçetesiz ilaçlar deyince de konu doğrudan OTC yasasına dayanıyor.

Bu konuyu en iyi bilen kişilerden birisi olan İstanbul Eczacı Odası Başkanı Semih Güngör'ü ziyaret ettik.  OTC ve yasası konulu röportajı sunuyoruz.   

- Semih Bey önce şu reçeteli-reçetesiz konusunu tarif edebilir miyiz, hangi ilaçlar reçetesiz satılabilir?

- En kısa tarifi şudur. Bir ilacın üzerinde "Reçete ile satılır" ibaresi varsa, o ilaç, reçete ile satılmalıdır. Ruhsatı alınırken öyle alınmıştır.

- Böyle bakınca eczanelerde satılan ilaçların hemen tamamı reçete ile satılmak zorunda gibi duruyor.

- Evet günümüzdeki mevzuata bakarsanız böyle.

- Ama hayatın gerçeği pek öyle değil sanki..

- Olmuyor tabii. Zaten bu bizim savunduğumuz önemli konuların başında geliyor. 5 yıl eğitim gören, farmakoloji okuyan eczacının belli oranda inisiyatifi olmalı. Gecenin bir vakti, sıradan bir ilaç için kapıya dayanan hastaya, önce doktora git derseniz bu iş uygulamada yürümez. Sadece reçeteye dayalı bir sistemle eczacılık mesleği yürütülemez Türkiye'de.

- Sanıyorum konu OTC yasasına doğru geliyor.

- Bu iki konu arasında bir ayırım var. Birisi reçeteli ilaçları verirken eczacıya inisiyatif tanımak ile ilgili. Diğeri ise hangi ilaçların reçetesiz satılacağı konusu. Bir OTC yasamız olursa o yasa hangi ilaçların reçetesiz satılabileceğini de tarif edecek.

- Neden yok bir OTC yasamız?

- OTC yasası meselesi çok uzun süredir gündemde ve hala tartışılıyor.

- 1979 yılında sağlık muhabirliği yaparken bir OTC yasasının gerekliliği konusundaki çeşitli görüşleri yayınladığımızı hatırlıyorum ben.

- Doğrudur, konu çok eski.

- Bugüne kadar neden sonuç alınamadı sizce?

- OTC yasasının konusunda çeşitli tarafların uzlaşması gerekiyor ve bugüne kadar bu uzlaşma sağlanamadı. Bakanlık, eczacılar ve ilaç üreticilerinin çıkarları farklı. Doğal olarak herkes kendi tarafının isteklerini, görüşlerini kabul ettirmek istiyor ve uzlaşma sağlanamıyor. OTC'nin tanımı konsensüs ile olmalıdır

- Biraz örnekleyebilir miyiz?

- En önemlisi hangi ilaçların reçetesiz verileceğinin tarifi. Tanımın ucu açık olursa nereye gideceği bilinmez. Uçar gider ve bir daha toparlayamazsınız, bundan da herkes, en başta halk zarar görür. En yoğun tartışmalar bu noktada yaşanıyor.

- Diyelim ki OTC yasası çıktı. Bu durumda reçetesiz satılabilecek ilaçlar her yerde satılabilecek mi?

- Tartışmaların tıkandığı noktalardan bir diğeri de budur. Reçetesiz satılabiliyor da olsa OTC ürünleri yalnızca eczanelerde satılmalı ve bu durum yasa ile korunmalıdır. Sonunda bu bir ilaçtır ve bu konuda 5 yıl eğitim görmüş eczacıların danışmanlığında satılmalıdır. Bu konuda yaşanan olumsuz örneklerin her gün bir yenisini duyuyoruz ne yazık ki.

- Son günlerde çeşitli toplantılarda yetkililerin, OTC konusunda da yeniden bir şeyler söylemeye başladığını görüyoruz. Sanki konu ısıtılıyor gibi. Ne diyorsunuz?

- OTC konusunda hükümet adım atmak zorunda. Çünkü sağlığın finansı konusunda sıkıştı. Yeni kaynaklar bulmak zorunda. OTC yasasının çıkarılması bu bakımdan hükümetin işine geliyor.

-Biraz açalım isterseniz konuyu

- Yeni jenerasyon ilaçlar, biyoteknolojik ilaçlar pahalı. Bunların finansmanı, ödenmesi konusunda sıkıntı yaşanıyor ve bu sorun giderek ağırlaşıyor. Çıkarılacak OTC yasası hükümetin finans sıkıntısına bir oranda çözüm getirebilir.

Şöyle ki; Bir gurup ilaç, ki bunlar daha düşük fiyatlı ama sayısal olarak en kalabalık gruptur, OTC yasası kapsamına alınarak ödeme listesinden çıkarılacak. Bu finans açısından önemli bir rahatlama sağlayacak ve yaratılan kaynak yeni jenerasyon pahalı ilaçların karşılanmasında kullanılacak.

- OTC yasası bu kez tamam galiba..

-Öyle görünüyor.. Çünkü bu kez konu sağlık bütçesini çok yakından ilgilendiriyor..

- Bu arada Bakanlık geçen aralık ayından bu yana, reçetesiz ilaç satılmaması konusunda ilk kez bu kadar yoğun baskı yapıyor. Bakanlığın ilaçların reçetesiz satılmaması konusunda böyle yoğun gayretine, hiç şahit olmadık. Bu çaba yakında çıkarılacak OTC yasasına kamuoyunu hazırlama gayreti  olarak görülebilir mi? Eczacılar üzerinde baskı yaratarak reçetesiz satılacak ilaçların kapsamının geniş tutulmasına ikna etmek için zemin hazırlamak gibi..   

- Her şey olabilir, mümkün görünüyor..   

- Zaman ayırdığınız için teşekkür ederiz.