Anayasa Mahkemesi üyesinden, örnek vakalarla sağlıkta şiddet..

Anayasa Mahkemesi Üyesi Hasan Tahsin Gökcan, sağlıkta şiddet olaylarına örnekler verdi..

Şiddet içeren olayların giderek artmakta olduğu genel olarak kabul gören bir gözlem. Sağlık alanında ise sanki biraz daha öne çıkıyor şiddet konusu. Sağlıkta şiddet bir genel başlık, ancak sağlık çalışanlarının karşılaştıkları şiddet olaylarına daha yakından bakıldığında çeşitli alt gruplardan söz edilebilir.

En çok sözü edileni ve belki de en sık rastlananı, doktor hasta ilişkisinden kaynaklanan şiddet olayları. Sonrasında eczacı-hasta ilişkilerinde yaşananlar var, özellikle istediği ilacı temin edemeyen hastaların yol açtığı vakalar. Ardından, diğer sağlık personeline kötü davranan hasta veya hasta yakınlarından da söz etmek gerekir. Bu olayların hepsinin bir ucunda hasta veya yakını var.

Meslek içi şiddet gözden kaçıyor..

Oysa konunun başka pencereleri de var, meslek içi şiddet gibi.. Pek yüksek sesle konuşulmayan, ancak sosyal medya yorumlarında paylaşılan olayları okuduğunuzda, istisna kabul edilemeyecek meslek içi şiddet olaylarının da bir grup oluşturduğu anlaşılıyor.

Hakareti şiddet olaylarının bir unsuru olarak aldığınızda, mobing sınırlarını aşmış, düpedüz şiddet kategorisine girecek olayların sıklaşmakta olduğunu rahatlıkla söyleyebilirsiniz. Vakalar pek ortalıkta dolaşmıyor, çünkü henüz kol kırılır yen içinde kalır anlayışının dışına çıkılabilmiş değil.

Farklı şikayetler de var..

Doktorlar hastaların ve yakınlarının davranışlarından şikayetçi oluyorlar zaman zaman. Haklı olabilirler ama mesela hemşireler, mesela reçete düzeltmeye hastanelere giden eczane teknisyenleri çok farklı şeyler anlatıyorlar, doktor veya doktor sekreteryasının kendilerine reva gördüğü muamele için. Bozulacak ilişkilerin eczane ekonomisine yansımasından çekindikleri için susan eczacılar var mesela.

Şiddet konusu çok yönlü ve derinliği olan bir sosyal yara. Geçenlerde yapılan Sağlık Hukuku kurultayının da konusu buydu.

Avukatların, hekimlerin ve gazetecilerin buluştuğu VII. Sağlık Hukuku Kurultayında konuşmacı olan Anayasa Mahkemesi Üyesi Hasan Tahsin Gökcan, doktor ve hasta çatışmasında en sık karşılaşılan suç tiplerini vakalarla örneklendirerek anlattı.

“Hakaret, tehdit ve kasten yaralama”

Doktorlara karşı en fazla işlenen suçların hakaret, tehdit ve kasten yaralama olduğunu söyleyen Gökcan, bu üç suç tipinden en fazla öne çıkanın da yüzde 60’ları aşan bir oranla hakaret olduğunu ifade etti. Sağlık çalışanlarına karşı şiddette, kasten yaralama suçlarına da rastlandığını dile getiren Gökcan, iki taraf arasındaki iletişim probleminin bu çatışmaların ortaya çıkmasında en büyük neden olduğunu belirtti.

Gökcan'ın anlattığı doktorlara karşı sözlü ve fiziksel şiddete örnek teşkil edecek 7 olay şöyleydi;

1.Olay: Acil servis ekibine hakaret, tehdit ve yaralama..

Doktor verdiği ifadede olayı şöyle anlatıyor: “Acil serviste iki trafik kazası olayına bakıyordum. Bir kadın geldi ve elindeki kağıdıyla göğsüme vurarak hastama bak dedi. Ben de diğer arkadaşlara yönlendirdim, elimde trafik kazası var, ona bakıyorum beni taciz etme dedim. Bunun üzerine sanık gelip eşimle nasıl konuşuyorsun dedi. Bu sırada polis olaya dahil oldu. Sanık sandalyeyle bana vurmaya kalktı. Şerefsizler..gibi sözlerle hakaret etti. Ayrıca ‘Doktor öldürenler boşuna öldürmüyorlar, adamlar haklı’ diyerek tehdit etti.”

Burada bir iletişim problemi olduğunu açıkça görüyoruz. Doktor iki trafik kazasını dikkate alarak bir aciliyet önceliklendirmesi yapmakla yükümlü. Karşı taraf da buna anlayış göstermeyince bir iletişim krizi yaşanıyor. Olay ceza makkemesinden Yargıtaya da sirayet ediyor ve Yargıtay 3. Ceza Dairesi kararında kasten yaralama, hakaret ve tehdit suçları oluştuğunu doğruluyor. Ama bir de eleştiride bulunuyor. Sanığın aynı zamanda olaya müdahil olan polise karşı nitelikli yaralama suçunu işlediğini, bu suçun da görevi yaptırmamak için direnme suçunu oluşturduğunu söylüyor. Bu konuda da dava açılabileceğini söylüyor.

2. Olay: Nöroloji polikliniğinde hakaret, tehdit ve kasten yaralama..

Doktor ifadesinde olayı şöyle anlatır: “Muayene yaptığım sırada içeri birisi girdi ve hastasının acil olduğunu, sıra numarası almak istediğini ifade etti. Sırada bekleyen 105 tane hastamın olduğunu, hastasını acil servise götürebileceğini söyledim. Ne olur baksan diyerek ısrar etmeye ve sinirlenmeye başladı. Bakamayacağı söyledim, bunun üzerine küfretti. Şikayetçi olacağını söyledim, tehdite başladı ve saldırmaya kalkıştı. Hastane personeli araya girdi…

Sonuçta 7 buçuk aylık hamile olan doktor hanımın karnına bir tekme vurmak suretiyle, kasten yaralama suçunu işleyen sanığa 1 yıl 3 ay hapis ve 1240 TL adli para cezası verilmiştir.

3.Olay: Ortopedi uzmanı odasından hastane koridoruna devam eden hakaret..

 Bu olayda sanık babasını muayene ettirmek için randevu alır, fakat randevusuna yarım saat önce gidip muayene olmak istediğini dile getirir. Doktor da o sırada servise çıkmak üzere olduğunu bu nedenle şu an yapamayacağını söyler. Bunun üzerine sanık doktora hakaret eder. Kararda sanığa hakaret suçundan 6 bin 80 Tllik adli para cezası kesilmiştir.

4.Olay: Acil serviste muayene sonrası, hakaret ve tehdit..

Bir baba, çocuğunu 40 dereceli ateşli halde acil servise getirir. Doktor çocuğa ateş düşürücü ilaç verip evine göndermek ister. Baba da itiraz eder ve hastanede ateşin düşürülmesi için yapılacak bir şey olup olmadığını sorar. Doktorun yapacak başka bir şey yok demesi üzerine eve giderler. Çocuğun ateşinin düşmemesi üzerine baba çocuğu hastane hastane gezerek kabul edenlerden birine yatırır. Yargıtay kararının içeriğinden de anladığımıza göre, ateşinin yüksek olması sebebiyle çocuk hayati risk de geçirmiştir. Buna sinirlenen baba ertesi sabah doktoru arayarak hakaret ve tehdit eylemlerinde bulunur. Doktorun ateşin düşmesine müdahalede bulunmayarak sadece ilaç yazması nedeniyle hastane hastane gezmek zorunda kalan baba Yargıtay kararıyla haksız tahrik indiriminden yararlanmış ve hakaret ve tehdit suçundan 11 ay hapis cezası almıştır.

5.Olay: Psikiyatri servisinde hakaret..

Psikiyatri kliniğinde yatan bir hasta dolabındaki sigaraları yan odada yatan başka bir hastanın çaldığını söyler. Bunun üzerine sağlık memuru yanına güvenlik görevlisini de alarak diğer hastanın odasına arama yapmak için gider. Hasta onları odasına almak istemez ve onlara karşı hakarette bulunur.

Bu olayda da Yargıtay 18. Ceza Dairesinin değerlendirmesi şu şekilde olmuştur: Sağlık memuru ve güvenlik görevlisinin arama yetkisinin bulunmadığını, bu yüzden haksız olarak arama yapıldığını ve hakaret suçunu işleyen sanığın haksız tahrik indiriminden faydalanarak sadece 7 bin 300 tl idari para cezasıyla yükümlü tutulmasının uygun olduğu söylenmiştir.

6. Olay: Acil serviste hakaret..

Sanık acil serviste muayene olur, tetkikleri yapılır, ancak doktor tarafından şikayetlerin ilaç gerektirmediği söylenir. Sanığın şikayetlerini tekrarlaması üzerine, doktor bu defa sanığa üroloji bölümüne başvurabileceğini söyler. Ancak sanık ilaç yazılması konusunda ısrarcı olur. Doktor ilaç yazamayacağını ifade etiğinde ise sanık doktora karşı hakaret suçunu işler.

Burada da sanırım hastanın neden ilaç almasına gerek olmadığı ile ilgili biraz daha aydınlatılmaya ihtiyacı vardı ancak doktor zaman yetersizliğinden gerekli açıklamayı yapamadı. Burada da sanığa 6 bin 80 TL idari para cezası kesilmiştir.

7. Olay: Şikayette bulunan hastaya doktor tarafından şantaj..

Bu olayda ise devlet hastanesinde doktor olan sanık, muayene için gelen hastaya yazdığı reçeteyi belli bir eczaneden alması için telkinde bulunur. Bunun üzerine hasta, Hasta Hakları Birimi’ne başvurarak şikayetçi olur. Şikayet edildiğini öğrenen doktor, hastaya şikayetinden vazgeçirmek için önce gerekçelerini sunduğu bir mektup gönderir. İkinci olarak da, iftira gerekçesiyle cumhuriyet başsavcılığına başvuruda bulunacağını, hastanın hapiste yatacağını ima ederek ve son olarak da fiilen çağırtıp görüşerek hastayı çeşitli şekillerde taciz eder. Mahkeme burada imzasız mektupla şantaj suçundan 2 yıl hapis cezası verir.

Kaynak için tıklayınız