Eczane eksikliğindeki son 3 yıllık gelişme..!

Eczane dağılımında son 3 yılda neler oldu..?

Eczacı Yerleştirme Sistemi (EYS) hayata geçeli nerdeyse 3 yıl oluyor. Şu sıralarda yeni bir periyotu daha başvurulara açıldı. Başlangıçtan bu yana geçen süre az değil. O günden bu güne, ülkedeki eczane dağılımında bir değişiklik olup olmadığına şöyle bir göz atalım istedik.

Serbest eczanelerin illere/ilçelere göre dağılımına bakıldığında iki önemli sorun göze çarpıyor. Konuya 3.500 kişiye bir eczane olarak tarife edebileceğimiz nüfus kriteri  penceresinden baktığımızda, kabaca özetlemek istersek şunu görüyoruz:

Fazlası da var eksiği de..

Bazı illerin kimi ilçelerinde eczane kalabalığı var, bazı illerin kimi ilçelerinde ise önemli eczane eksiği var.

Yeni eczane açılması 2012 tarihli yasa ve 2014'de çıkan yönetmelik ile nüfus kriterine bağlandı . Ancak yasa çıkarıldığı sırada eczacılık fakültelerinde okuyan öğrenciler başta olmak üzere getirilen bazı istisnalar nedeniyle eczane açmanın doğal seyrinde henüz önemli bir etkisi hissedilmedi.

Bir başka deyişle eczane yığılmaları görülen belli ilçelerdeki yoğunlaşma hızında, yaşanması beklenen fren etkisi, henüz hayata geçmedi. Böyle bir frenleme için daha yıllar var.

Diğer boyut, eczane eksiği..

Diğer yandan konunun çok sözü edilmeyen bir de eczane eksiği boyutu var. Özellikle doğu ve güney doğu bölgelerindeki illerin bazı ilçelerinde, 3.500 kişiye bir eczane hesabıyla ciddi bir eczane eksiği görülüyor. İlginç yanı aynı eksiklik büyük illerin bazı ilçelerinde de yaşanıyor.

EYS sistemi yapısı gereği, eczane sayılarının ayrıntılı olarak açıklanması gibi bir yan avantaj getirdi. Başvuruları yönlendirebilmek için, nüfus kriterine göre ilçelerdeki eczane eksiğini ayrıntılı olarak duyurmak gerekiyordu.

Bu haberde altını çizmek istediğimiz konu tam da bu. Acaba son 3 yıl içinde eczane eksiği olan yerlerde bu açığın kapanması yönünde bir kıpırdanma oldu mu?

Eczane eksiğinin seyri..     

EYS'nin ilk uygulaması 2014 yılı Ağustos ayında yapıldı. 15 Ağustosta başvurular kapandı, 20 Ağustosta yerleştirme işlemi yapıldı. Ne var ki başvurular beklentilerin çok altındaydı. Hemen ardından Eylül ayının ilk günü ek yerleştirme için başvurular açıldı.

Yayınlanan listeye göre 2014'de ülke genelinde 2.281 eczane eksiği vardı.

Eczane eksiği ya da bir başka ifade ile açılan kontenjan sayısı,  2015 yılının ilk periyotunda 2.337, ikinci periyotunda ise 2.278 olarak açıklandı. Eczane açığı 2015 yılında küçülmemiş görünüyordu.

TİTCK'nın 17 mayıs 2017 tarihinde yaptığı son duyuruya göre ise halen 2.063 eczane eksiği var. Verilere göre eczane açığı 3 yılda 2.281'den 2.063'e gelebilmiş.

Ayrıntılarda göze çarpan..

Listelere biraz daha yakından bakalım ve birkaç ilginç not ile haberi tamamlayalım.

Ağrı'nın Doğubeyazıt ilçesi. 2014'de 16 eczane eksiği varmış, üç sene sonra bugün 17 eczane eksiği var. Doğunun farklı koşulları olduğundan söz edenler oluyor bazen. Buyurun Ankara'nın Etimesgut ilçesi. Eczane eksiği sayısı 2014'de 14, bugün 16; Mamak ilçesi derseniz 2014'de 15, olan eczane eksiği bugün 23. Liste uzar, son olarak İstanbul'dan da bir örnek verip bitirelim.

İstanbul Esenyurt'taki eczane eksiği sayısı 2014'de 61 olarak verilmiş. Günümüzde bu sayı 71'e çıkmış..

Anlaşılan o ki ülkenin çeşitli yerlerindeki eczane eksiği sorun olarak olduğu yerde duruyor. 2016 yılında bir kıpırdanma olmuş ama ihtiyaç bölgelerindeki eksik hala çok büyük.